บอระเพ็ด

ชื่อวิทยาศาสตร์ Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook. F & Thoms.
วงศ์ Menispermaceae
ชื่อท้องถิ่น เครือเขาฮอ จุ่งจิง (ภาคเหนือ) เจตมูลหนาม (หนองคาย)หางหมู คัวเตมูลยาน (สระบุรี)
ลักษณะของพืช » บอระเพ็ดเป็นไม้เลื้อย มีปุ่มตามลำต้นกระจายอยู่โดยทั่วไปในรูปเหมือนใบโพธิ ดอกออกเป็ยช่อ ขนาดเล็กมากสีเหลืองอมเขียว

การปลูก » ช้เถาปักชำ ขึ้นได้ในดินทั่วไปชอบดินร่วนซุย ควรปลูกในหน้าฝน

วิธีปลูก » ทำได้โดยตัดเถาแก่ให้ยาวประมาณ 1 คืบ ชำลงในดินให้เอียงเล็กน้อย ต้องทำค้างให้ต้นเลื้อยได้ด้วย

ส่วนที่ใช้เป็นยา » เถาหรือลำต้นสด

ช่วงเวลาที่เก็บยา » เก็บเถาแก่

รสและสรรพคุณยาไทย »
รสขมจัด เย็น มีสรรพคุณระงับความร้อน แก้ไข้ทุกชนิด ช่วยเจริญอาหารได้ดี

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ »
ต้นบอระเพ็ดมีสารเคมีคือ N-trans- feruloyltyramine ,N-cis-feruloyltyramine Picroretin ยังไม่มีการศึกษาฤทธิ์แก้ไข้ของบอระเพ็ดปัจจุบันบอระเพ็ดใช้เป็นยา "เยนเชียน"เพื่อเป็นยาเจริญอาหารเนื่องจากความขมของบอระเพ็ดนั้นเอง

วิธีใช้ »
อาการไข้ ใช้เถาหรือต้นบอระเพ็ดสด ครั้งละ 2 คืบครึ่งโขลกแล้วคั้นเอาน้ำมาดื่ม หรือเอาไปต้มกับน้ำ โดยใช้น้ำ 3 ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วนดื่มก่อนอาหาร วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็นหรือเวลาที่มีอาการ